Xứ sở trầm hương
Biểu tượng của thủ đô Vương quốc Oman là bình đốt trầm hương khổng lồ nằm trên ngọn đồi cao nhìn xuống bờ biển ở trung tâm muscat cổ xưa. Trong khu chợ Muttrah (Muttrah Sour) nằm giữa Muscat cổ, khói trầm hương toả ra nghi ngút từ những cửa hàng. Mùi trầm hương đã trở thành đặc trưng văn hoá của Vương quốc Oman, một quốc gia yên bình ở Trung Đông có đường bờ biển dài hơn 3.000 km tương tự Việt Nam.
Bình đốt trầm hương ở Oman được gọi là magmar , thường được làm bằng bạc hoặc đất nung. Mỗi gia đình Oman đều có bình đốt trầm hương như vậy để khi khách tới thăm có thể thưởng thức được mùi hương đặc trưng Oman. Theo kinh thánh, trầm hương là một trong những món quà ba nhà thông thái đã tặng cho Đức Chúa Jesus khi Ngài mới chào đời.
 |
| Nhựa cây trầm hương và những chất thơm khác rất phổ biến ở Oman. |
Thực chất trầm hương là nhựa khô của một loại cây có tên Boswellia, còn gọi là cây nhựa hương. Những người khai thác sẽ đục lỗ trên thân cây, chất nhựa màu trắng như sữa chảy ra và vón khô thành màu vàng sậm. Loại nhựa trầm hương hảo hạng thường có màu bạc và rất trong. Ở Oman, loại trầm hương đặc biệt nhất được giữ cho hoàng gia, không được phép xuất khẩu ra nước ngoài.
Oman từ xa xưa đã là nguồn cung trầm hương nổi tiếng nhất. Trầm hương được buôn bán ở xứ sở này sang khu vực Địa Trung Hải, Ấn Độ và Trung Hoa trong suốt hơn 6.000 năm qua. Ngành buôn bán trầm hương đặc biệt phát đạt từ năm 1.000 TCN tới năm 400, biến khu vực phía Nam Ảrập thành nơi giàu có nhất hành tinh vào thời điểm đó.
Mùi trầm hương ở Oman rất đậm và là sự hoà trộn độc nhất vô nhị của nhiều loại mùi khác nhau như mùi gỗ rừng, mùi chanh, mùi xạ và mùi hoa quả. Sự tích hợp mùi hương này tạo ra một không gian hoài cổ. Lang thang giữa những khu chợ ở Oman, giữa những người đàn ông mặc bộ áo dài trắng dishdasha truyền thống, dễ khiến du khách cảm thấy như ở một khu chợ Ảrập cả ngàn năm trước.
 |
| Bình đốt trầm hương cổ truyền thống ở Oman. |
Vương quốc nước hoa
Trầm hương không chỉ được đốt trong mọi nghi lễ lớn nhỏ ở Oman từ lễ cưới, lễ thôi nôi cho tới những nghi lễ tôn giáo mà còn biến Oman trở thành vương quốc của nước hoa. Người Oman còn coi mùi hương là cách thể hiện cá tính, họ kết hợp các mùi hương theo những cách khác nhau để tự thể hiện bản thân tuỳ theo sở thích, theo mùa hoặc theo sự kiện.
“Mỗi trẻ em ở Oman từ nhỏ đã được học cách xức nước hoa một cách tinh tế như danh hoạ học cách phết những mảng màu lên họa phẩm của mình”, Marcia Dorr, tác giả của nhiều cuốn sách về di sản văn hoá Oman từng viết như vậy.
Người Oman sử dụng tinh dầu thơm chiết xuất từ trầm hương và vô số nguyên liệu như nhựa thông, bột hoa, dầu thơm, bột vỏ sò cùng nhiều hương hiệu khác để tạo ra những loại nước hoa độc nhất vô nhị. Mỗi gia đình nghệ nhân tự tạo ra mùi nước hoa đặc trưng và bán chúng tại nhà. Vùng Dhofar của Oman hiện vẫn được coi là thủ phủ hương liệu thế giới, nơi xuất hiện những loại nước thơm hạng nhất không thể tìm thấy ở bất kỳ nơi nào khác.
Vương quốc Oman đã tận dụng lợi thế này để xây dựng cho mình những thương hiệu nước hoa nổi tiếng. Ở các khu chợ và trung tâm mua sắm, du khách sẽ bắt gặp rất nhiều thương hiệu nước hoa của quốc gia này, hoặc sẽ mua được những tinh dầu thơm hoàn toàn không có một thương hiệu gì, được chiết xuất từ trầm hương và các hương liệu khác.
 |
| Có nhiều loại nước hoa không có thương hiệu do người dân Oman tự sản xuất. |
Nổi bật ở Oman là thương hiệu nước hoa xa xỉ và đắt tiền bậc nhất thế giới, Amouage, có nghĩa là những làn sóng cảm xúc. Loại nước hoa này được gọi là “Món quà của Hoàng đế” không chỉ bởi sự sang trọng của nó mà còn bởi thương hiệu này được sáng lập năm 1983 theo chỉ thị của Quốc Vương Oman Quanbopos bin Said.
Mục tiêu của thương hiệu là biểu thị di sản hương trầm tuyệt tác của Oman bằng cách tạo ra một loại nước hoa quyến rũ, đẳng cấp và khác biệt tuyệt đối để làm quà cho lãnh đạo thế giới. Để đạt được mục tiêu này, Oman đã đặt hàng nhà sáng tạo nước hoa lừng danh người Pháp, Guy Robert.
Ông này đã kết hợp những loại hương trầm quý hiếm nhất ở Dhofar với loại hoa hồng hiếm nhất được hái trên những triền núi Jebel Akhdar, nhìn xuống thủ phủ Muscat của Oman. Guy Robert còn kết hợp thêm nhiều loại hương liệu tinh tế khác vào các nguyên liệu quý trên để tạo ra một “bản giao hưởng tuyệt diệu” của mùi thơm.
Oman còn thuê cả chuyên gia gạo cội trong ngành công nghiệp hàng xa xỉ Briton David Crickmore để quảng bá hình ảnh Amouage như một thương hiệu nước hoa quốc tế giá trị nhất. Từ năm 2010, thương hiệu nước hoa hoàng gia này đã và đang mở rộng cửa hàng ở London, Dubai và nhiều quốc gia khác, nhằm tái hiện lại sức mạnh của Oman như một cường quốc trầm hương trong quá khứ.
Thương hiệu nước hoa Oman có thể thành công hay thất bại trong nỗ lực mở rộng của mình, nhưng Oman ít nhất đã thành công khi mỗi du khách tới đây sau khi trở về đều bị ám ảnh bởi mùi hương.
Bài và ảnh: Khánh Duy
