Cổ Pháp điện nơi đặt ngai thờ các vị vua Triều Lý. |
Những chiếc lư, đỉnh bằng đồng có giá trị cao đặt ngoài sân đền. |
Chiếu dời đô của Lý Thái Tổ |
Gian thờ Lý Chiêu Hoàng |
Khu nội thất có Cổ Pháp điện đặt ngai thờ, bài vị và tượng của tám vị vua nhà Lý. Ngoại thất có hồ bán nguyệt cùng với Thủy Đình, tương truyền ngày xưa là nơi biểu diễn múa rối nước cho vua quan trong triều thưởng ngoạn. Bên trái thờ các quan văn Tô Hiến Thành, Lý Đạo Thành, bên phải thờ các quan võ Lê Phụng Hiểu, Lý Thường Kiệt, Đào Cam Mộc.
Cách đó không xa, là ngôi Đền thờ Vua Lý Chiêu Hoàng, vị vua cuối cùng của triều Lý. Có lẽ vì trị vì trong thời gian ngắn, lại là vua nữ, sau đó nhường ngôi cho chồng, kết thúc triều đại nhà Lý, bà đã không được thờ chung với Đền Lý Bát Đế. Điều này đã gây ra nhiều tranh cãi. Tuy vậy, công lao và những sự hy sinh lớn lao của Vua Lý Chiêu Hoàng về tình riêng, để giữ yên quốc gia không rơi vào tình trạng rối ren, bị ngoại xâm dòm ngó, được người dân Việt rất kính trọng, biết ơn. Đền thờ của Vua Lý Chiêu Hoàng, nối với kiến trúc Đền Đô, trở thành một cụm di tích vô cùng giá trị.
Kiến trúc của Đền Đô là sự kết hợp hài hòa giữa kiến trúc cung đình và kiến trúc dân gian, tạo nên phong cách vừa lẫm liệt uy nghiêm, vừa nhẹ nhàng duyên dáng, vừa mạnh mẽ vững chải, vừa mềm mại uyển chuyển, cũng như gần gũi với cuộc sống người dân. Công trình này trải qua hơn nghìn năm vẫn được bảo tồn khá trọn vẹn, là biểu tượng của nét kiến trúc mỹ thuật đặc trưng dưới triều đại nhà Lý.
Đây là công trình có giá trị lịch sử, văn hóa, nghệ thuật rất cao, có ý nghĩa lớn lao trong đời sống tâm linh của người Việt. Đây cũng là một điểm đến thú vị cho người du lịch, bởi ngoài việc hiểu thêm về lịch sử, thắp nén hương tưởng nhớ các vị tiền nhân, nơi đây còn là một không gian thoáng đãng hài hòa, một cùng mây nước hữu tình, yên ả, nơi tìm thấy sự bình yên trong tâm hồn.
Bài và ảnh: Huỳnh Thu Dung