phố hiến nổi tiếng từ thế kỷ 13 với vị trí là một thương cảng quốc tế. Từ thế kỷ 15 trở đi, những tàu buôn của Trung Quốc, Nhật Bản, Thái Lan, Malaysia, Indonesia, Anh, Pháp đã biết đến và cập bến nơi đây. Phố Hiến một thời nắm vị trí quan trọng trong việc thông thương buôn bán với các vùng cho đến khi dòng sông Hồng ngày càng lùi xa, khiến phố Hiến mất dần vị thế cho thương cảng mới Hải Phòng, cách đó 50 km. Phù sa của sông Hồng bồi đắp đã tạo nên những cánh đồng tốt tươi màu mỡ cho mảnh đất giàu truyền thống lịch sử và văn hóa này.
 |
| Cây nhãn tổ trong chùa Hiến. |
Để đến với miền quê trù phú này có hai con đường. Một là chạy thẳng đường quốc lộ 5 đi Hải Phòng và hai là chạy theo con đê dọc sông Hồng về phía Bát Tràng.
Phố Hiến ngày nay còn gìn giữ được một quần thể kiến trúc cổ gồm 60 di tích lịch sử, 100 bia ký và nhiều đền chùa. Tiêu biểu là Đền Hiến, Chùa Hiến - hiện vẫn còn nguyên vẹn. Cây nhãn tổ có từ thế kỷ 16 đến nay vẫn xum xuê cành lá, đó cũng là đặc sản nổi tiếng của đất Hưng Yên - nhãn lồng. Vào mùa nhãn, cả vùng quê yên ả rộn ràng trong tiếng chim hót, tiếng nhà nhà thu hoạch, tiếng phiên chợ nhộn nhịp người mua kẻ bán. Nhãn lồng hưng yên cùi dày, vỏ mỏng, hạt nhỏ, ăn ngọt mát như chè đường nức tiếng gần xa.
 |
| Chùa Chuông. |
Đến Phố Hiến, không thể không đến thăm chùa Chuông. Ngôi chùa có lịch sử lâu đời và cảnh quan thanh tĩnh. Chùa Chuông không có lễ hội riêng, nhưng vào ngày 30 Tết hàng năm, lễ đón Giao thừa ở chùa Chuông thật sự như ngày hội.
Chùa Chuông có tên chữ là Kim Chung Tự. Tương truyền vào một năm đại hồng thủy, có một quả chuông vàng trên một chiếc bè trôi vào bãi sông thuộc địa phận thôn Nhân Dục. Các nơi đua nhau kéo chuông về địa phương mình nhưng không được. Chỉ có những bô lão thôn Nhân Dục mới kéo được chuông. Dân làng cho là trời phật giúp đỡ bèn góp công của dựng chùa, xây lầu treo chuông. Mỗi lần đánh chuông, tiếng vang xa hàng vạn dặm. Do vậy chùa còn có tên gọi là Kim Chung Tự (chùa chuông vàng).
 |
| Phố Hiến - Hưng Yên hôm nay còn giữ được rất nhiều những ngôi chùa, đền cổ. |
Không còn giữ được nhiều nét của một thương cảng sầm uất, phố Hiến giờ đây yên ả bên dòng sông Hồng, trải dài theo những triền đê. Rong chơi Phố Hiến một chiều đông, bắt gặp đôi chút bóng dáng cổ kính ngày nào qua một vài nếp nhà còn giữ lại được vẻ đẹp xưa. Những cây nhãn thâm trầm chuyển mình chờ nắng xuân để đơm trái, phiên chợ trung tâm với những món hàng quê bình dị, bữa cơm trưa với món chả gà trứ danh của mảnh đất Hưng Yên.
Bài và ảnh: Lam Linh
