“Vào mộng” lúc làm nhiệm vụ hướng dẫn hạ cánh
Ngày 8.7.2014, chiếc máy bay Boeing 737 của hãng hàng không dân dụng China Eastern Airlines khi bay gần đến thành phố Vũ Hán (miền trung Trung Quốc) đã liên lạc với đài kiểm soát không lưu địa phương nhưng không nhận được bất cứ phản hồi nào. Sự im lặng kéo dài 12 phút.
Theo báo Wall Streeet Journal, một cán bộ điều hành bay ở sân bay Vũ Hán xác nhận: “Phi công đã gọi đài kiểm soát không lưu rất nhiều lần nhưng không ai trả lời”.
Kết quả điều tra: hai nhân viên kiểm soát không lưu ngủ gật trong khi làm việc nên không để ý cuộc gọi từ máy bay.
Tin mừng là sau đó, liên lạc được thiết lập và chiếc Boeing 737 hạ cánh an toàn, trễ lịch đáp 2 giờ.
Mãi đến ngày 19.8, báo chí trung quốc mới tiết lộ thông tin. Lập tức cư dân mạng TQ phản ứng đầy bức xúc. Một nhà thầu bất động sản nổi tiếng là Ren Zhiqiang viết trên trang mạng Sina Weibo: “Đấy là một hành vi vô trách nhiệm”.
Chủ ngân hàng Wang Wei viết: “Hành vi ấy khiến tính mạng của hàng trăm người trên máy bay bị nguy hiểm”. Một người khác viết: “Quá vô trách nhiệm. Riêng sức ép công việc và sự mệt mỏi không thể biện hộ cho việc ngủ gật khi làm việc”.
Người phát ngôn của cơ quan điều hành bay Trung Quốc nói: đã mở điều tra vụ vi phạm kỷ luật làm việc này, và 2 nhân viên đã phải chuyển sang nhiệm vụ khác, nhưng không cho biết chi tiết. Bà cũng trấn an, khi việc hạ cánh của chiếc Boeing bị trễ, một nhân viên khác vẫn theo dõi chuyến bay. “Chúng tôi sẽ không cẩu thả với an toàn bay. Nó luôn là mối quan tâm hàng đầu của chúng tôi”.
Nhiều cư dân mạng khác đòi đuổi việc hai nhân viên kiểm soát không lưu. Nhưng cũng có những người khác “thông cảm” cho các nhân viên mệt mỏi. Một cư dân mạng tự nhận là nhân viên kiểm soát không lưu, viết trên trang của anh:
“Nào có ai quan tâm đến đời sống của nhân viên kiểm soát không lưu. Vài năm qua, tần suất bay tăng 20%, nhưng phải mất 2 đến 3 năm mới đào tạo được một nhân viên kiểm soát không lưu chuyên nghiệp.
Sự thay đổi này có hậu quả này là lực lượng này thiếu nhân sự. Họ phải làm thêm giờ nhưng lương thì đang giảm. Ngủ gật khi làm nhiệm vụ là sai. Nhưng giới truyền thông chẳng bao giờ quan tâm đến cuộc sống của chúng tôi”.
Theo Wall Street Journal, Trung Quốc không là quốc gia duy nhất có nhân viên kiểm soát không lưu trở thành “con mồi” của cơn thèm ngủ, vì nhiều thành phố Mỹ, từ Boston đến Washington cũng vướng phải vấn nạn này.
“Cứ bay cái đã” là “mệnh lệnh”
“Bệnh” khác của ngành hàng không Trung Quốc là các chuyến bay thường bị trễ giờ. Trung Quốc đã chi hàng tỷ USD để xây nhiều sân bay lớn nhất và hiện đại nhất thế giới, nhưng xem ra họ lại không thể tổ chức cho các chuyến bay cất cánh đúng giờ.
Cũng vì chuyện trễ chuyến, thế nên, nên chẳng thiếu chuyện hành khách bực dọc tấn công nhân viên mặt đất, tiếp viên hàng không trên máy bay đang bay!
Những vụ hành hung gây sự này khiến tình hình ở các sân bay luôn căng thẳng, đến độ các nhân viên được khuyến cáo chớ nên thông báo bất kỳ sự trễ chuyến nhiều giờ nào.
Vì thế, hồi đầu tháng 8.2013, Cục quản lý hàng không Trung Quốc “chỉ đạo” 8 sân bay lớn cố gắng giảm sự trễ chuyến, bằng cách yêu cầu các chuyến bay thương mại cất cánh đúng giờ, ngay cả khi chưa có chỗ hạ cánh tại đích đến !
Biện pháp “cất cánh không hạn chế” này có hiệu lực tại các sân bay ở Bắc Kinh, Thượng Hải, Quảng Châu, Thâm Quyến, Thành Đô, Côn Minh, Tây An.
Báo Tin tức Bắc Kinh nhận xét biện pháp này “cải thiện hiệu quả” hoạt động tại các sân bay. Ví dụ, sân bay quốc tế ở Bắc Kinh đã tăng tỷ lệ cất cánh đúng giờ lên từ 15 đến 20%.
Trước đó, sân bay Bắc Kinh có tỷ lệ trễ chuyến tệ nhất trong 35 sân bay lớn nhất thế giới, theo theo công ty nghiên cứu hàng không FlightStats. Hồi tháng 7.2013, chỉ có 18 % trong 22.000 chuyến bay rời khỏi sân bay Bắc Kinh đúng giờ, FlightStats, khiến sân bay này bị xếp là sân bay tệ nhất thế giới về sự đúng giờ.
Thượng Hải chẳng khá hơn, và không sân bay Trung Quốc nào có thể có một nửa số chuyến cất cánh đúng giờ.
Tuy nhiên, các chuyên gia và người dân vẫn tỏ ra bi quan trước quyết định của Cục, vì máy bay phải lượn quanh sân bay nhiều giờ trước khi được phép hạ cánh, trong khi khâu kiểm soát không lưu ở Trung Quốc không được đánh giá cao.
Ngay cả các sân bay quốc tế lớn ở các nước khác thường yêu cầu máy bay lượn nhiều vòng để chờ hạ cánh, vẫn là một áp lực lớn lên nhân viên đài kiểm soát không lưu.
Báo Bưu điện Hoa Nam buổi sáng dẫn lời một chủ nhiệm khoa kiểm soát không lưu thuộc Đại học hàng không dân dụng Trung Quốc chỉ trích biện pháp này là “lố bịch, thiếu an toàn và phi thực tế”, vì khi máy bay phải lượn nhiều giờ trên không chờ có điểm đỗ, các hãng bay sẽ phải tốn thêm tiền đổ xăng máy bay.
Và số giờ bay “phát sinh” sẽ tạo thêm áp lực cho tổ lái, hành khách cũng bị hoang mang.
Theo báo Telegraph (Anh) tình hình trễ chuyến ngày càng trầm trọng vì có nhiều hãng bay nhảy vào làm ăn trong khi chỉ có vài đường bay được cho phép, nên khi có sự cố như thời tiết xấu, các hãng đành phải giữ máy bay dưới đất thay vì cho cất cánh.
