Là loại quả thân thuộc với mỗi người dân Việt Nam, vừa dễ ăn, dễ trồng nên khắp nơi trong cả nước đều có nhiều giống bưởi ngon, nổi tiếng như bưởi Đoan Hùng (Phú Thọ), bưởi Phúc Trạch (Hà Tĩnh), bưởi Tân Triều (Đồng Nai), bưởi Năm Roi (Vĩnh Long). Và sẽ thật thiếu sót nếu không nhắc đến loại bưởi diễn nức tiếng đất Hà Thành.
 |
| Những cây bưởi cỗi sẽ cho quả ngon hơn. Ảnh: nongsanque |
Bưởi Diễn là tên gọi chung cho giống bưởi được trồng ở khu vực Cầu Diễn, Đức Diễn, Kiều Mai, xã phú diễn và xã Minh Khai, huyện Từ Liêm. Mặc dù ở Phú Diễn có bưởi đào cho quả vào dịp rằm tháng 8, vỏ ngoài xanh trong khi múi và vỏ trong màu hồng, nhưng nổi tiếng nhất vẫn là loại bưởi đậu quả vào dịp Tết.
Cứ đến hẹn lại lên, khoảng cuối tháng 11 đầu tháng 12 âm lịch, bưởi Diễn vào vụ chính. Vốn là thứ quà quý tiến vua và được xếp vào hàng đặc sản hoa trái đất Hà thành, nên bưởi Diễn rất đắt hàng. Bởi vậy, thời gian này mặc dù chưa phải Tết nhưng làng bưởi Phú Diễn đã tấp nập khách đến đặt hàng làm quà biếu Tết.
 |
| Chỉ cần bôi chút vôi ti vào vết cắt nơi cuống rồi xếp vào nơi thoáng mát là có thể giữ bưởi trong nhiều tháng. Ảnh: lamchame. |
Theo hướng quốc lộ 32, chỉ cần qua cầu Diễn, rẽ về đường ga Phú Diễn là đến làng trồng bưởi. Tuy không trồng nhiều như những năm trước, chủ yếu là bưởi hơn chục tuổi nhưng ở hiện ở đây vẫn còn vài trăm gốc bưởi lâu năm. Bưởi Diễn có hương thơm đặc biệt nên ngay từ đầu làng, nhiều khi chưa thấy bưởi đã ngửi thấy hương dìu dịu.
Bước đến vườn bưởi vàng ươm chờ Tết đến, chỉ cần nhìn những quả chín lúc lắc treo trên cành cũng đủ no con mắt. Bưởi Diễn không lớn, tròn và chỉ nhỉnh hơn trái cam một chút nhưng cầm rất chắc tay. Vỏ bưởi căng, hanh vàng chứ không xanh mướt.
Không chỉ đẹp mắt, cách thưởng thức đặc biệt của bưởi Diễn khiến loại quả quê dân dã này trở nên khác biệt. Khi bưởi được hái xuống, không nên bổ ăn ngay. Bưởi Diễn ăn ngon nhất khi ngắt xuống 2 tuần, để xuống nước, múi bưởi căng mọng đầy hấp dẫn. Bưởi để lâu, vỏ bưởi bị khô quắt lại nhưng múi bưởi bên trong vẫn vàng ươm, ngọt lịm ngây ngất lòng người.
Nếu như các loại quả khác để 2 đến 3 tháng là khô quắt thì bưởi Diễn có để chừng ấy thời gian, múi bưởi vẫn giữ nguyên vị ngọt đậm đà. Cùi bưởi rất mỏng nên khi gọt phải thật cẩn thận nếu không muốn phạm vào “thịt” quả. Vị ngọt mát thanh của múi bưởi đều, mọng cùng mùi hương đặc sắc khiến cho người ta thưởng thức một lần là chẳng thể nào quên.
 |
| Múi bưởi Diễn căng, mọng nước. Ảnh: lamchame. |
Mặc dù bưởi Diễn ngày nay đã được nhân giống và trồng ở nhiều nơi nhưng chỉ những cây trồng trên đất Diễn là cho quả ngon và đẹp nhất. Là một trong 5 loại quả không thể thiếu trong mâm ngũ quả ngày Tết của người miền Bắc, lại có thể để lâu ngày nên giá bưởi Diễn có thể đắt hơn nhiều loại bưởi khác nhưng vẫn được người sành sỏi tìm mua.
Cùng với chuối, táo, cam, quýt, ớt... sắc nắng vàng tươi của bưởi góp phần làm nên hương sắc, phong vị mùa xuân đất Bắc. Trong khi sắc đỏ là hiện thân của may mắn và phú quý thì màu bưởi vàng như lời nguyện sung túc cả năm, vị bưởi ngọt mang đến một năm mưa thuận gió hòa, vạn sự xuôi chèo mát mái.
Vy An
